Overslaan en naar de inhoud gaan

Zoekveld

  • Agenda
  • Nieuws
Home

Regionaal landschap Meetjesland

  • Streek
    • Werkingsgebied
      • Akkers en akkerranden
      • Bomenrijen en dreven
      • Bossen
      • Hagen
      • Hoogstamboomgaarden
      • Houtkanten
      • Knotbomen
      • Poelen
    • Landschapstypes
    • Andere regionale landschappen
  • Werking
    • Landschap
      • Behaag je Tuin
      • Beplant het Landschap
      • Landschapsbeheer op Maat
      • Landschapsteams
      • Loket Onderhoud Buitengebied
      • Paard in het Landschap
      • Wijk op Maat
    • Natuur
      • Geïntegreerd Faunaplan
      • Gestroomlijnd Landschap
        • Splenterbeek-Ede
        • Wagemakers-Driesbeek
      • Natura 2000
      • Soortbescherming
        • Aal
        • Akkervogels
        • Bijen
        • Bruine kiekendief
        • Egels
        • Huismus
        • Kamsalamander
        • Kerkuil
        • Lieveheersbeestjes & co
        • Padden
        • Steenuil
        • Vleermuizen
        • Vlinders
        • Zwaluwen
      • Natuurbeheerplan Meetjeslandse Krekengebied
    • Educatie
      • Natuur met zorg
        • AZ Alma
        • Natuurrugzakken
        • Zilvergroen
      • Natuurgidsenwerking
        • Klimaatdokter
        • Natuur in je Buurt
      • Natuur op school
        • Buurten met erfgoed
        • Natuurlijke speel- en leerruimte
        • Moord in de Poel
        • Vleermuizenbundel
        • Zwaluwenpakket
      • Vormingen
      • Educatief materiaal uitlenen bij een gemeente
      • Meetjeslandse Speelvogels
        • Belevingskaart
        • Digitale spelletjestochten
        • Puzzelpagina
    • Recreatie
      • Bogaardendag
      • Trage wegen
    • Erfgoed
      • Bijzondere bomen
      • IOED Meetjesland
  • Samen aan de slag
    • Goed Geplukt
    • Goed Geknot
    • Landschapswedstrijd
    • Samen aan de slag met gemeentebesturen
    • Samen aan de slag met landbouwers
    • Samen aan de slag met inwoners
    • Samen aan de slag met ondernemers
    • Samen aan de slag met scholen
    • Vacatures en stage
  • Publicaties
    • Digitale versie drukwerk
    • Facebook
    • Jaarverslag
    • Landschapskrant
    • Nieuwsbrief
  • Over ons
    • Bestuur
    • Contacteer ons
    • Missie
    • Partners
    • Team
  • Beleef de omgeving van het Drongengoed

Hoogstamboomgaarden

Meetjesland  
Landschap
Ralph Maréchal, Sander Carael

Overzicht

  • Werkingsgebied
  • Landschapstypes
  • Andere regionale landschappen

Hoogstamboomgaarden

Hoogstamboomgaarden zorgen voor een gevarieerd, kleinschalig landschap. Daarnaast leveren ze een winst voor de natuur, want ze vormen een bijzonder biotoop voor veel planten en dieren. En bovenal: ze leveren lekker fruit!

Het Regionaal Landschap ondersteunt inwoners van het Meetjesland bij de aanleg van een nieuwe hoogstamboomgaard of het beheer van oudere fruitbomen. Daarnaast organiseren we regelmatig kennismakingscursussen waarbij de deelnemers kennismaken met de basisprincipes van aanplant en snoei. 

Ik wil een nieuwe hoogstamboomgaard aanleggen

Neem dan zeker contact op met ons!

Wij kunnen jou helpen bij zowel het aanplanten als het herstellen van een hoogstamboomgaard.

  • onderzoeken subsidiemogelijkheden
  • uitwerking van voorstellen en plannen
  • advies bij aanplant en rassenkeuze van hoogstamboomgaarden
  • géén beheerwerken, tenzij het om achterstallig beheer gaat (herstel)
  • vraag en aanbod van fruit uit de boomgaard op elkaar afstemmen via www.goedgeplukt.be

Beheer van een hoogstamboomgaard

Wij voeren geen beheerwerken uit van hoogstamboomgaarden, tenzij het om achterstallig beheer gaat. Als je bijvoorbeeld een oude hoogstamboomgaard wil herstellen, dan kunnen wij jou daar bij helpen.

Geschiedenis van hoogstamboomgaarden in het Meetjeslandse landschap

Tot een flink stuk in de twintigste eeuw had iedere boerderij in het Meetjesland een eigen boomgaard. De kleine hoogstamboomgaard maakte, net als knotbomenrijen en houtkanten, deel uit van het traditionele boerenlandschap. Een hoogstamboomgaard leverde zowel fruit op als gras en schaduw voor het vee. De fruitbomen stonden vlak bij de woning, op de huisweide. Om koeien of jongvee op de weide te houden, groeide er een meidoorn- of hulsthaag omheen.

Het assortiment fruitbomen werd bepaald door de smaak van de bewoners die er veel verschillende rassen in plantten en entten. Vaak ging het om streekeigen en zelfs plaatselijke variëteiten en variaties hierop.

Nu koop je de gewenste variëteit bij de kweker, maar vroeger werden de gewenste rassen vaak door de eigenaar zelf op een sterke, gezaaide onderstam geënt. De hoogstamvruchtbomen groeiden uit tot grote, sterke bomen die relatief weinig onderhoud nodig hebben. Kleinschalige fruitteelt was een nevenactiviteit en de opbrengst diende voor eigen gebruik. Soms werd er een deel van de pacht mee betaald.

Grote hoogstamboomgaarden met appel- en perenbomen kwamen in de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw ook voor. Er werden, in tegenstelling tot de boerenboomgaard, vaak maar een paar rassen aangeplant. Het waren echte bedrijfsboomgaarden. De opbrengst, die vaak op stam werd verkocht, werd verhandeld naar grote steden en werd zelfs tot in het buitenland geëxporteerd. Vooral peren, in die tijd een belangrijke bron van zoetstof, waren in die tijd erg gegeerd. In Landegem, Waarschoot en Sleidinge werden Kraaiperen, Keizerinnen en Kriekperen op grote schaal gekweekt en verhandeld.  

Rond 1950 verloor de hoogstamboomgaard haar belang voor de tuinbouw. Gewijzigd consumptiegedrag, intensivering en schaalvergroting hadden ook voor de fruitteelt grote gevolgen. In de jaren ’60 kreeg men zelfs een premie om hoogstamfruitbomen te rooien!

Vandaag wordt ons fruit geïmporteerd of gekweekt in grote laagstamboomgaarden. Daar wordt maar één ras gekweekt op moderne, kleine boomvormen die gemakkelijk te beheren zijn. 

De laatste tijd neemt de belangstelling voor de hoogstamboomgaard terug toe. Liefhebbers planten opnieuw fruitbomen en hagen en dragen zo bij tot het behoud van dit unieke landschapselement. Het is een mooie en onderhoudsarme fruitboom voor tuinen en erven. Hoogstamfruitbomen zorgen voor het herstel van een gevarieerd, kleinschalig landschap. En ze leveren ook winst voor de natuur! Hoogstamboomgaarden vormen immers heel bijzondere biotopen waar vele soorten dieren en planten samenleven.

 

Van Trezeke tot Keizerin

Dit volledige boek is in een pakket met 'Van Tronken en Kanten' te koop voor 15 euro bij Regionaal Landschap Meetjesland

NIeuws over hoogstamboomgaarden

Lessenreeks Hoogstamfruitbomen 2019 (VOLZET)

zaterdag 23 februari 2019 t.e.m. zaterdag 5 oktober 2019

In februari start de tiendelige lessenreeks 2019 Hoogstamfruitteelt. Het programma is nog onder voorbehoud, maar zal normaal gezien niet veel meer wijzigen. Inschrijven doe je voor het volledige programma, inschrijven voor een enkele les is dus niet mogelijk.

Lees meer

Demonstratie snoeien van hoogstamboomgaarden

zondag 24 februari 2019

Verschillende inwoners van het Meetjesland, openbare besturen en scholen plantten de afgelopen jaren een hoogstamboomgaard in samenwerking met het Regionaal Landschap Meetjesland.

Lees meer

Jaarlijkse demonstratie snoeien

26 februari 2018

Zondag 25 februari organiseerde Regionaal Landschap Meetjesland de jaarlijkse demonstratie 'snoeien van (hoogstam)boomgaarden'. Er namen zo'n 25 mensen deel aan de demonstratie, die dit jaar in de boomgaard aan de Drongengoedhoeve plaatsvond. 

Lees meer

Andere Landschap projecten

Goedgeknot

doorlopend

Knotbomen zijn de groene sieraden van onze streek. Ze vormen een thuishaven voor steenuiltjes en andere vogels, insecten en planten. De bomen moeten elke zes tot tien jaar volledig geknot worden of ze kunnen openscheuren en afsterven.

Lees meer

Bomenrijen en dreven

doorlopend

Langs landwegen en waterlopen zijn bomenrijen met eiken of populieren opvallende landschapselementen. Ook dreven bepalen het uitzicht van het landschap. Vlinders, vogels en vleermuizen gebruiken rijen bomen als oriëntatiepunten en verbindingsroutes tussen verschillende leefgebieden. Vooral oude, hoge bomen al dan niet met een onderbegroeiing van struiken en kruiden zijn erg waardevol.

Lees meer

Bijzondere bomen

doorlopend

In vrijwel alle grote culturen kende men een bijzondere betekenis toe aan bomen. 

Lees meer

Knotbomen

doorlopend

Bomen kan je ongemoeid laten doorgroeien maar van de meeste bomen kan je ook knotbomen of tronken maken, als je ze op jonge leeftijd kort afzaagt in de winter.

Lees meer

Houtkanten

doorlopend

Houtkanten en knotbomen geven structuur aan het landschap. Afhankelijk van de standplaats vind je er andere boomsoorten. Iedere houtsoort heeft zijn eigen toepassingen. Ook heel wat dieren zijn ervan afhankelijk: ze vinden er voedsel, een schuilplek of planten er zich voort. Doorheen het hele jaar zijn kanten en knotbomen waardevol. Elke soort bloeit op een ander tijdstip in het voorjaar en trekt op ieder moment verschillende bestuivers aan. In het najaar voorzien de vruchten de dieren van een lekkere maaltijd.

Lees meer

Hagen

doorlopend

Hagen vormen natuurlijke afsluitingen rond boerderijen, weiden en boomgaarden. Ze zijn geliefd bij vogels en andere dieren die er zich in schuil houden. Wanneer een haag de kans krijgt breder en hoger uit te groeien, wordt de ecologische waarde groter. Er komen immers meer bloesems en vruchten in voor.

Lees meer

Gestroomlijnd Landschap

doorlopend

In het project Gestroomlijnd Landschap wordt in samenwerking met de Provincie Oost-Vlaanderen werk gemaakt van de versterking van natuurverbindingen, een betere waterhuishouding en de herwaardering van waterlopen in het landschap.

Lees meer

Hout=Goud

2017-2019

Woon je in het Meetjesland en ben je eigenaar van één of meerdere houtkanten? Of ben je bereid om enkele tientallen of honderden meters houtkant aan te planten langs je weiden of akkers?

Lees meer

Landschappelijke inkleding

2013-2019

De vernieuwde hoogspanningsverbinding tussen Zeebrugge en Zomergem zal duurzame energie van op zee landinwaarts brengen. De eerste nieuwe pylonen zijn ondertussen al in het landschap verschenen. Met de aanplant van 'bufferend groen' willen Elia en het Regionaal Landschap Meetjesland de impact op ons landschap sterk verminderen.

Lees meer

Stevin

2016-2019

Met het project Stevin breidt Elia het 380kV-net uit tussen Zeebrugge en Zomergem. Concreet wordt er een dubbele hoogspanningsverbinding aangelegd. Elia wil de visuele impact voor het landschap beperken en plantte op eigen terrein alvast veel bomen en struiken aan. Op privéterrein was het echter aan de inwoners. Heel wat inwoners deden een beroep op het Elia-fonds om zelf aanplantingen te doen. 

 

Lees meer

Horta

2013-2016

Elia richtte een fonds op voor de groene inkleding van het Horta-project, en plantte op eigen terrein alvast veel bomen en struiken aan. Op privéterrein plantte Regionaal Landschap Meetjesland gratis bufferend groen aan.

Lees meer

Wagemakers-Driesbeek

2016-2019

De valleien van de Driesbeek en de Wagemakersbeek vormen de landschappelijke verbinding tussen het Drongengoed, Het Leen en het Keigatbos. Om dit valleilandschap te versterken, stimuleert de provincie Oost-Vlaanderen samen met het Regionaal Landschap Meetjesland de aanplant en aanleg van nieuwe kleine landschapselementen.

Lees meer

Splenterbeek-Ede

2012-2015

De Splenterbeek en de Ede vormen de natuurlijke verbindingen tussen de natuur- en bosgebieden van het Drongengoedcomplex. De valleien zijn belangrijk voor de afwatering van de hoger gelegen gebieden. De Splenterbeek en haar zijbeken doorkruisen het landschap en hebben een belangrijke ecologische waarde. In het stroomgebied van de Ede staat het beperken van wateroverlast centraal. De basisidee is water vasthouden waar het kan en water afvoeren waar het moet. Dit project is nu ten einde, hieronder kan je de realisaties binnen dit project bekijken.

Lees meer

Loket Onderhoud Buitengebied

2015-2018

Hoe kan je als gemeente het vereiste natuur- en landschapsbeheer efficiënter plannen, uitvoeren en opvolgen?

Lees meer

Beplant het Landschap

doorlopend

Onder het motto: ‘Oost-Vlaanderen Klimaatgezond!’ biedt de provincie Oost-Vlaanderen naast de projecten van Regionaal Landschap Meetjesland extra ondersteuning voor de aanplant van een houtkant, heg, bomenrij, hoogstamboomgaard of bos.

Lees meer

IOED Meetjesland

2018-2020

In 2017 werd Veneco, in samenwerking met Cultuuroverleg Meetjesland (COMEET) en Regionaal Landschap Meetjesland, erkend als Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst Meetjesland of kortweg IOED Meetjesland.

Lees meer

Paard in het Landschap

2021

Agrarische gronden worden deels ingenomen door recreatieve en professionele paardenhouderijen. Deze groeiende en dynamische paardensector heeft daardoor een belangrijke impact op zowel landbouw als op natuur en landschap.

Lees meer

Landschapswedstrijd

20 april tot 31 augustus 2020

Heb je een idee voor een kleinschalig project in het Meetjesland dat je op korte termijn kan uitvoeren? Wil je jouw leefomgeving versterken op vlak van natuur en landschap? Wil je dat de mensen in je buurt ook kunnen mee genieten? Bezorg ons jouw projectideeën!

Lees meer

Landschapsteams

2001-...

Onder algemene landschapszorg verstaan we het stimuleren van het behoud, het herstel en de ontwikkeling van cultuurhistorische en esthetische landschapswaarden alsook van de kleine landschapselementen.

Lees meer

Landschapsbeheer op Maat

2020-2022

Sinds een twintigtal jaar spannen we ons in om het karakteristieke landschap met haar kleine landschapselementen (KLE’s) in het Meetjesland te behouden en te versterken. Dit gebeurt onder meer dankzij het verlenen van subsidies voor aanplantingen en het graven van poelen. Maar planten en aanleg alleen volstaan niet.

Lees meer

Akkers en akkerranden

Doorlopend

Akkers en akkerranden zijn een belangrijke biotoop voor heel wat diersoorten, maar door veranderd gebruik in de landbouw hebben akkervogels zoals geelgors, veldleeuwerik en patrijs het moeilijk. Het inzaaien van akkers en randen met een bij- en akkervogelvriendelijk mengsel kunnen het verschil maken en zorgen dat landbouw en natuur bondgenoten worden. De bruine kiekendief is dan weer een rietbroederdie nogal eens graanakkers opzoekt. We beschermen
de nesten waar nodig tegen uitmaaien.

Lees meer

Streek

  • Werkingsgebied
  • Landschapstypes
  • Andere regionale landschappen

Projecten

  • Landschap
  • Natuur
  • Educatie
  • Recreatie
  • Erfgoed

Samen aan de slag

  • Goed Geplukt
  • Goed Geknot
  • Landschapswedstrijd
  • Samen aan de slag met gemeentebesturen
  • Samen aan de slag met landbouwers

Team & info

  • Bestuur
  • Contacteer ons
  • Missie
  • Partners
  • Team